Hep bir şeylerin peşinde koşmaya çalışarak geçiyor ömrümüz. Çoğu zaman kendimizi "Yeterince iyi değilim, daha iyisi olabilirdi." diyerek suçluyoruz. Kendimize karşı anlayışlı davranmak, hataları ve yetersizlikleri kabul edebilmek her geçen gün biraz daha zorlaşmaya başlıyor. İşte tam bu noktada "Mükemmeliyetçilik" kavramı karşımıza çıkıyor.
Daha iyi bir eş, daha güzel bir kadın, daha iyi bir anne olabilmek...
Mükemmeliyetçilere en çok Davranış Profilleri Analizinde "Dingin Mavi" profilllerde rastlıyorum. Hata yapmaktan korku duyduğu için her alternatifi ince eleyip sık dokuyarak irdelemek, mükemmele erişmek için karar almakta zorlanmak ve ertelemek bu profillerin tipik davranış tercihleri olarak karşımıza çıkıyor.
Mükemmeliyetçilik yaklaşımı peki sizin hayatınızda ne kadar yer kaplıyor?
Forbes dergisinin yayınladığı bir makalede mükemmelliyetçilerin 7 karakter özelliği olarak şunlar belirtiliyor:
-
Hata Yapmaktan Korkmak : Hiç kimse hata yapmaktan ve bunlarla yüzleşmekte keyif almaz. Fakat hatalara karşı düşünce tarzımızı değiştirebilmek ve bunlardan ders çıkarmayı öğrenmek bizim elimizde. Korkunuzun sizi yavaşlatmasına ve cesaretinizi kırmasına izin vermeyin.
- Hepsi ya da Hiçbiri Düşünce Tarzı: Durumları siyah ya da beyaz, doğru ya da yanlış olarak görmeye çalışmak mükemmeliyetçilerde rastlanan en büyük davranış eğilimlerindendir. Hayattan daha çok keyif alabilmek için farklı çözümler ya da esneklikler olabileceğininin kulaklara küpe olması mükemmelliyetçilerin seçimlerini bir nebze rahatlatabilir.
- Savunmaya Geçmek: Uzmanlar mükemmeliyetçilerde görünen kaçınılmaz özelliklerden birinin de hatalara karşı her daim savunma eğilimi olduğunu belirtiyorlar. Özellikle eleştirildikleri zamanlarda bu savunma iç güdüsü artabiliyor.
- Kendinde ve Başkalarında Hata Aramak: İşte bu anlar sahip olunan güzelliklerin bir anda gizlendiği anlardır. Herşeyin her daim dört dörtlük olmasını isteyen mükemmeliyetçiler ne yazık ki hayattaki güzel anları hatalara odaklanarak kaçırabilirler.
- Esnek Düşünememek: Onlar için kurallar yaşatılmak için vardır. Kimi zamanlarda yaratılabilecek küçük esneklikler mükemmelliyetçileri huzursuz edebilir. Onların hayatında -meli -malı içeren kelimeleri ve "olmak zorunda" sözlerini bol bol işitebilirsiniz.
- Her Konuda Kontrol Sahibi Olmak: Mükemmeliyetçi profiller sadece kendilerinin hayatlarını değil, çocuklarının ve eşlerinin hatta yakın dostlarının hayatlarını da benzer bir düzene sokmak isteyebilirler. Fakat bu kontrol durumu fazla ileriye giderse diğerleri ile iletişimlerini ve ilişkilerini zedeleyebilirler.
- İşlerin Yapılmasında Başkalarına Güven Duyamamak: İş hayatında mükemmeliyetçiliğin zorlu taraflarından biri de iş delegasyonunda yaşanan sıkıntılardır. Mükemmeliyetçi bir yönetici ekibine güven duymak ve onların gelişimine fırsat tanımak yerine "işleri daha iyi yapabilirim" düşüncesi ile tek başına sonuçlandırmak isteyebilir. Benzer bir şekilde mükemmeliyetçi bir anne, çocukları ve eşi ile sorumlulukları paylaşmak yerine her birini tek başına tamamlamayı tercih edebilir. Fakat her iki durumda da bu süreç işleri sırtlanan kişi için oldukça yorucu bir yolculuktur.
Siz tüm bu özellikler ışığında kendinizi nasıl değerlendiriyorsunuz?
Daha küçük yaşlarda aile ve okul ortamında pek çoğumuza pompalanan mükemmeliyetçilik kavramı ile nasıl başa çıkıyorsunuz?
Mükemmeliyetçilik bir anda yok edilebilecek bir yaklaşım değil, fakat bununla yaşamayı öğrenmek mümkün.
Bir sonraki yazıda mükemmeliyetçilik konusunu irdelemeye devam edelim o halde:)
Sevgiler
Gülşah Şişman
Kariyer ve Gelişim Uzmanı, Profesyonel Koç
